بازسازی مجسمههای آمنهوتپ سوم در مصر باستان
بیش از ۳٬۰۰۰ سال پس از ساخت دو اثر شگفتانگیز مصر و آسیبدیدگی آنها بر اثر زلزله، اکنون بهطور کامل بازسازی شدهاند. دو مجسمه عظیم ممنون، از سنگ مرمر سفید هستند که در سمت دیگر رود نیل و در نزدیکی شهر تاریخی لوکسور در مصر علیا قرار دارند.
هر کدام از این مجسمهها با ارتفاع تقریبی ۱۵ متر، تصویر آمنهوتپ سوم، فرعون قدرتمند مصر باستان که بین سالهای ۱۳۹۱ تا ۱۳۵۳ قبل از میلاد حکومت میکرد، را نشان میدهند. روز یکشنبه، از مجسمههای بازسازیشده پرده برداشتند؛ این مجسمهها بهعنوان «یکی از مهمترین نشانههای تمدن مصر» توصیف میشوند.
این آثار در جریان یک پروژه مرمتی که حدود دو دهه طول کشیده، بازسازی، سرهمبندی و به مکان اصلی خود بازگردانده شدهاند. آمنهوتپ سوم در اوج قدرت مصر باستان حکومت میکرد، بهعنوان خدای زنده پرستیده میشد و پدربزرگ توتعنخآمون بود. مایکل هابیشت، باستانشناس دانشگاه فلایندرز استرالیا، میگوید که او:
حامی صلح بود و در دورهای زندگی میکرد که مصر در بالاترین سطح رفاه و شکوفایی اقتصادی قرار داشت.
احتمالاً آمنهوتپ سوم یکی از ثروتمندترین مردانی بوده که تاکنون زندگی کرده، حداقل در زمان خود.
دو مجسمه عظیم ممنون در اصل در حدود سال ۱۳۵۰ پیش از میلاد ساخته شدند. این مجسمهها را از سنگهای عظیم ماسهایِ کوارتزیتی ساختهاند که از نزدیکی قاهره امروزی استخراج و حدود ۶۷۰ کیلومتر جابهجا شده بودند.
هر دو مجسمه، آمنهوتپ سوم را در حالت نشسته نشان میدهند؛ دستها روی رانها قرار دارد و چهرهها رو به شرق، به سوی رود نیل و طلوع خورشید است. این پیکرهها کلاهخود راهراه «نِمِس» با تاج دوتایی و دامن سلطنتی چیندار بر تن دارند که جزو نماد فرمانروایی الهی فرعون محسوب میشود. دو مجسمه کوچک دیگر روی پاهای فرعون، همسر او «تی» را نشان میدهد و بیش از ۱۰۰ کتیبه به زبانهای یونانی و لاتین بر سطح این آثار حک شده است.
حدود سال ۱۲۰۰ پیش از میلاد، این مجسمهها در پی یک زلزله شدید آسیب دیدند؛ زلزلهای که معبد تدفینی نزدیک آمنهوتپ سوم را نیز ویران کرد. در این حادثه، پیکرههای تاریخی آسیب جدی دیدند و پایههایشان از هم جدا شد. برخی از قطعات سنگی این مجسمهها بعدها در معبد کَرنَک لوکسور دوباره مورد استفاده قرار گرفت، اما به گفته وزارت آثار باستانی مصر، باستانشناسان این قطعات را بازگرداندند تا دو مجسمه ممنون دوباره بازسازی شوند. این مجسمهها برای شهر لوکسور اهمیت بسیار زیادی دارند؛ شهری که به معابد باستانی و آثار تاریخی فراوانش مشهور است و یکی از قدیمیترین شهرهای جهان بهشمار میرود که همچنان محل سکونت انسانهاست.
محمد اسماعیل، دبیرکل شورای عالی آثار باستانی، میگوید این پروژه همچنین تلاشی است برای «بازسازی ظاهر معبد تدفینی آمنهوتپ سوم، همانند آنچه هزاران سال پیش بوده است.» آمنهوتپ سوم، یکی از برجستهترین فرعونها، در دوره ۵۰۰ ساله پادشاهی نوین مصر حکمرانی میکرد؛ دورانی که پررونقترین زمان تاریخ مصر باستان محسوب میشود. این فرعون که مومیاییاش در یک موزه در قاهره به نمایش گذاشته شده، بین سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۳۵۳ پیش از میلاد حکومت کرد؛ دورهای آرام و شناختهشده به خاطر رفاه، رونق و عظمت مصر. دکتر هابیشت میگوید:
حکمرانان خارجی در نامههای خود از او درخواست میکردند تا مقداری طلا برایشان بفرستد، زیرا طلا در مصر به اندازه شن فراوان بود.
این نوع از اغراق در نامههای دیپلماتیک رواج داشت، اما به هر حال نشاندهنده ثروت بسیار زیاد اوست.
به گفته این پژوهشگر، فرعون احتمالاً علاقه زیادی به زنان داشت و صدها زن خارجی را برای عضویت در حرمسرای خود گرفته بود. او میگوید:
ظاهراً او به زنان علاقه شدیدی داشت و صدها زن در حرمسرای خارجی خود به خدمت گرفته است.
دوران حکومت آمنهوتپ سوم همچنین با ساختوسازهای عظیمش شناخته میشود، از جمله معبد تدفینی او که دو مجسمه عظیم ممنون در آن قرار دارند و همچنین معبد سولب در نوبه.
گمان میرود آمنهوتپ سوم بین ۴۰ تا ۵۰ سالگی درگذشته باشد؛ پس از او، آخناتون یا آمنهوتپ چهارم، پسر و جانشینش، سلطنت را در اوج قدرت و ثروت به ارث برد. آخناتون علیه کاهنان قدرتمند آمون شورید و آتون، خدای خورشید، را به مقام عالیترین خدای مصر رساند. او نام خود را به «آخناتون» تغییر داد که به معنای «مفید برای آتون» است و حتی پایتخت را از تبس، شهر آمون، به شهری جدید به نام «اخِتآتون» منتقل کرد تا به خدای خورشید اختصاص یابد.
اما توتعنخآمون، پسر او، ، پرستش آمون را دوباره احیا کرد و نام خود را به «توتعنخآمون» تغییر داد که به معنای «نماد زنده آمون» است. توتعنخآمون یکی از مشهورترین فرعونهای تاریخ شد، زیرا آرامگاه او را در سال ۱۹۲۲ کشف کردند؛ در حالی که تقریباً دستنخورده باقی مانده و بسیاری از آثار اصلی آن هنوز سالم بودند.
گردآوری: کولاک
شما چه نظری دارید؟ دیدگاه خود را در سایت کولاک بنویسید.
