کشورهایی که بیشترین جنگنده‌های آمریکایی را دارند

ایالات متحده آمریکا بزرگ‌ترین پایگاه صنعت دفاعی در جهان را دارد، و یکی از ارکان اصلی آن صنعت هوافضاست که بهترین هواپیماهای جنگی موجود در جهان را تولید می‌کند. برای پشتیبانی از متحدان آمریکا در سراسر جهان، تعداد زیادی جنگنده به کشورهای متحدی که فاقد ظرفیت صنعتی داخلی هستند، صادر می‌شود. کشورهای دیگری مانند ترکیه، کره، و ژاپن نیز هواپیماهایی را در خاک خود تحت لیسانس شرکت‌های آمریکایی مانند بوئینگ، جنرال داینامیکس، یا لاکهید مارتین تولید می‌کنند.

تاریخچه کوتاه ۶ نسل جت های جنگنده ایالات متحده؛ از Shooting Star تا F-22 Raptor

در عین حال، برخی دیگر از کشورها یا قادر به ایجاد یک پایگاه صنعتی داخلی نیستند یا نمی‌خواهند که چنین پایگاهی ایجاد کنند و به سادگی جنگنده‌ها را از طریق قراردادهای فروش نظامی خارجی (FMS) خریداری می‌کنند. در این مقاله، هفت کشوری را بررسی خواهیم کرد که بیشترین تعداد جنگنده‌ها را به‌طور مستقیم از ایالات متحده خریداری کرده‌اند و نه از طریق همکاری‌ها یا قراردادهای لیسانس تولید در خارج. این فهرست شامل همه نوع جنگنده‌ای از F-16 Fighting Falcon قدیمی تا جدیدترین جت‌های پنهان‌کار و جنگنده برتری هوایی F-15 Eagle می‌شود. بدون هیچ مقدمه‌ای، بیایید بررسی کنیم که کدام نیروهای هوایی‌ بیشترین جنگنده‌های آمریکایی را خریداری کرده‌اند.

تایوان

۱۳۷ جنگنده

نیروی هوایی تایوان به شدت به جنگندههای آمریکایی وابسته است و F-16 Fighting Falcon به‌عنوان جنگنده اصلی چندمنظوره این کشور عمل می‌کند. ایالات متحده تأمین‌کننده اصلی تایوان در زمینه هواپیماها و پشتیبانی‌های اساسی نظامی است. تایوان ناوگانی از جنگنده‌های F-16A/B دارد که به استاندارد مدرن F-16V (Viper) ارتقا یافته‌اند، این برنامه در سال ۲۰۲۳ به پایان رسید. همچنین تایوان ۶۶ جنگنده F-16V Block 70 جدید در حال سفارش دارد که انتظار می‌رود تحویل آن‌ها تا پایان سال ۲۰۲۶ انجام شود.

ناوگان قدیمی جنگنده‌های Northrop F-5 Tiger II که نخستین بار در سال ۱۹۶۵ از طریق برنامه کمک نظامی ایالات متحده به تایوان داده شده بودند، هنوز در خدمت هستند، هرچند نقش آن‌ها عمدتاً به آموزش و وظایف خط دوم میدان نبرد تغییر یافته است. نیروی هوایی تایوان به‌طور منظم جنگنده‌های خود را برای شلیک به هواپیماهای نیروی هوایی چین آماده می‌کند که فشار زیادی به ناوگان و بودجه این کشور وارد کرده است.

یونان

۱۴۸ جنگنده

نیروی هوایی یونان یک قدرت هوایی اصلی در پیمان ناتو به شمار می‌آید. این نیرو ناوگانی متنوع از جت‌های جنگی در اختیار دارد اما به‌طور قابل توجهی به هواپیماهای آمریکایی وابسته است. ناوگان اصلی نیروی هوایی یونان عمدتاً بر جنگنده F-16 Fighting Falcon تکیه دارد. نیروی هوایی یونان (HAF) قرار است در آینده جنگنده پنهان‌کار F-35 را خریداری کند که ایالات متحده را به تأمین‌کننده حیاتی برای هواپیماهای فعلی و پلتفرم‌های آینده این کشور تبدیل خواهد کرد.

ستون فقرات ناوگان جنگنده‌های نیروی هوایی یونان، جنگنده‌های آمریکایی F-16 هستند. یونان انواع مختلفی از این جنگنده‌ها را شامل نسخه‌های F-16C/D Block 30، ۵۰، ۵۲+، و ۵۲+ Advanced در اختیار دارد. بسیاری از این F-16ها در حال انجام یک برنامه ارتقاء بزرگ به استاندارد پیشرفته F-16V (Viper) هستند که قابلیت‌های آن‌ها را با رادار جدید و سایر سیستم‌ها تقویت می‌کند.

همچنین، نیروی هوایی یونان یکی از آخرین اپراتورهای McDonnell Douglas F-4E Phantom II است که پس از یک برنامه به‌روزرسانی به نام “Peace Icarus 2000” ارتقا یافته‌اند. جنگنده‌های F-35 آینده به نیروی هوایی یونان این امکان را خواهند داد که آخرین فانتوم‌ها را از خدمت خارج کنند. یونان در ژوئیه ۲۰۲۴ به‌طور رسمی قراردادی برای خرید حداقل ۲۰ فروند جنگنده پنهان‌کار F-35A امضا کرده است، با گزینه خرید ۲۰ فروند دیگر در آینده.

بریتانیا

۱۵۰ جنگنده

بریتانیا برنامه‌های بزرگی برای گسترش ناوگان هواپیماهای جنگی خود که از ایالات متحده تأمین می‌شود، دارد. در حال حاضر، نیروی هوایی سلطنتی (RAF) هنوز به تعداد کامل از این جنگنده‌ها نرسیده، زیرا بیشتر از ۱۲ فروند F-35A و ۱۳۸ فروند F-35B هنوز در مرحله سفارش داشته و تحویل نگرفته است. پس از تحویل تمامی جنگنده‌های پنهانکار F-35 Lightning II ساخت لاکهید مارتین، بریتانیایی‌ها ناوگانی بزرگ از جنگنده‌های نسل پنجمی Joint Strike Fighter (JSF) خواهند داشت.

نسخه F-35B قابلیت پرواز عمودی و برخاست و فرود کوتاه (STOVL) دارد، که به آن اجازه می‌دهد از روی ناوهای هواپیمابر کلاس ملکه الیزابت متعلق به نیروی دریایی سلطنتی و همچنین پایگاه‌های زمینی عملیات انجام دهد. نسخه‌های جدید F-35A به‌طور خاص برای هواپیماهای دوکاره (DCA) طراحی شده‌اند، به این معنی که می‌توانند هم بمب‌های تاکتیکی متعارف و هم بمب‌های هسته‌ای B61 را حمل کنند.

همچنین نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا به دنبال یک هواپیمای آموزشی سریع‌پرواز پیشرفته جدید برای جایگزینی ناوگان Hawk ساخت کمپانی BAE Systems است. Saab نسخه‌ای از جنگنده T-7A Red Hawk که به‌طور مشترک توسط Saab و Boeing ساخته شده را به‌عنوان راه‌حل این برنامه پیشنهاد داده است.

هم‌زمان با خریدهای هواپیماهای آمریکایی، نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا در حال توسعه جنگنده نسل ششم بومی خود با نام Tempest به‌عنوان بخشی از برنامه Global Combat Air Programme (GCAP) نیز هست که یک پروژه مشترک با ایتالیا و ژاپن بوده و پیش‌بینی می‌شود این جنگنده در حدود سال ۲۰۳۵ وارد خدمت شود.

کره جنوبی

۲۰۴ جنگنده

از نظر فنی، نیروی هوایی جمهوری کره (ROKAF) تقریباً ۳۰۰ جنگنده از نوع آمریکایی در اختیار دارد. از این تعداد، حدود ۹۰ فروند در کره جنوبی با استفاده از قطعات ارسال‌شده از ایالات متحده ساخته شده‌اند. جنگنده‌های ساخته‌شده در ایالات متحده بخش عمده‌ای از نیروی هوایی رزمی این کشور را تشکیل می‌دهند، از جمله جنگنده‌های F-16، F-35 و F-4.

F-15K Slam Eagle نسخه ویژه‌ای از F-15E Strike Eagle ساخت بوئینگ است که برای انجام مأموریت‌های ضربتی بلندبرد طراحی شده و جزو اجزای حیاتی ناوگان جنگنده‌های نیروی هوایی کره جنوبی به شمار می‌آید. نیروی هوایی جمهوری کره ناوگانی بزرگ از نسخه‌های F-16 را که در این کشور KF-16 نام‌گذاری شده‌اند، در اختیار دارد. بسیاری از نسخه‌های جدیدتر این جنگنده‌ها از طریق توافق‌های تحت لیسانس به‌طور مشترک در کره جنوبی تولید شده‌اند، اما بیشتر آن‌ها هنوز هواپیماهایی هستند که در ایالات متحده ساخته شده‌اند.

همچنین، نیروی هوایی جمهوری کره جنگنده‌های پنهان‌کار F-35A نسل پنجمی را در اختیار دارد. تحویل این جنگنده‌های پیشرفته نسل پنجم توانایی‌های نیروی هوایی کره جنوبی را به‌طور قابل توجهی افزایش داده است. یک ناوگان قدیمی اما همچنان عملیاتی از جنگنده‌های F-4 Phantom هنوز در نیروی هوایی این کشور در خدمت هستند، اما این هواپیماها به‌طور تدریجی از خدمت خارج شده و جای خود را به F-35های جدیدتر می‌دهند.

مصر

۲۱۸ جنگنده

نیروی هوایی مصر یک ناوگان متنوع از جنگنده‌های ساخت کشورهای مختلف، از جمله فرانسه و روسیه، در اختیار دارد، اما بیشتر این ناوگان شامل جنگنده‌های آمریکایی است که در بخش هوایی رزمی این کشور قرار دارند. F-16 ستون فقرات و پشتوانه عددی اصلی نیروی هوایی مصر است و بیش از ۲۰۰ فروند از این جنگنده‌ها در خدمت به سر می‌برند. مصر در دهه‌های ۵۰ و ۶۰ میلادی متحد نزدیک اتحاد جماهیر شوروی بود، اما پس از دهه ۷۰ میلادی به سمت ایالات متحده تغییر جهت داد. این تاریخچه باعث می‌شود که مصر هنوز برخی از جنگنده‌های قدیمی ساخت شوروی و همچنین روسیه را در خدمت داشته باشد که نیاز به قطعات یدکی و نگهداری دارد، علاوه بر سیستم‌های غربی جدیدتری که در دهه‌های اخیر خریداری کرده است.

F-16های مصر تحت برنامه‌های مختلف موسوم به Peace Vector خریداری شده‌اند و شامل انواع A/B، C/D و نسخه‌های پیشرفته‌تر Block 52 هستند. جنگنده‌های F-16 عمده عملیات‌های هوایی و حمله به اهداف زمینی را انجام می‌دهند. مصر همچنین ناوگانی از جنگنده‌های F-4E Phantom II در انبارهای خود دارد که بعدها با Fighting Falcon جایگزین شده‌اند. در حالی که مصر علاقه‌مندی خود را برای خرید جنگنده‌های پیشرفته‌تری مانند F-35 یا جدیدترین نسخه‌های F-15EX ابراز کرده، این فروش‌ها به دلیل ملاحظات ژئوپلیتیکی هنوز نهایی نشده است. سیاست‌های ایالات متحده همچنان اقداماتی را برای تضمین «برتری کیفی نظامی» (QME) اسرائیل در منطقه در نظر می‌گیرند که مانع از فروش جنگنده‌های نسل چهارم به بالا یا نسل پنجم به مصر و دیگر کشورهای رقیب می‌شود.

عربستان سعودی

۲۶۹ جنگنده

نیروی هوایی سلطنتی سعودی (RSAF) یک مشتری عمده تسلیحات ساخت ایالات متحده بوده و به شدت به تجهیزات ساخت آمریکا وابسته است، به‌طوری که F-15 به‌عنوان جنگنده اصلی نیروی هوایی این کشور شناخته شده و این کشور یکی از معدود کشورهای دارنده نسخه‌های جنگنده اف-۱۵ است. عربستان سعودی درخواست دریافت جنگنده پنهان‌کار F-35A کرده و تأیید اولیه ایالات متحده را برای خرید حداقل دو اسکادران (۴۸ فروند) از این جنگنده پیشرفته دریافت کرده است. همچنین نیروی هوایی سلطنتی سعودی قبلاً ناوگانی از جنگنده‌های سبک F-5 را در اختیار داشت که عمدتاً با هواپیماهای مدرن‌تری جایگزین شده و اکنون از خدمت خارج شده‌اند.

F-15SA (Saudi Advanced) یک نسخه پیشرفته و سفارشی از F-15E Strike Eagle است که دارای رادار فعال اسکن الکترونیکی (AESA)، سیستم‌های جنگ الکترونیک دیجیتال و کنترل‌گرهای پرواز با سیم است. همچنین بوئینگ نسخه پیشرفته F-15EX Eagle II را به عربستان سعودی پیشنهاد کرده تا یکی از معدود کشورهای دارنده این جنگنده باشد. گزارش‌ها حاکی از آن است که نیروی هوایی سلطنتی سعودی قصد دارد تا ۶۰ فروند از این جنگنده‌ها را برای تکمیل یا جایگزینی ناوگان قدیمی Tornado IDS خود خریداری کند.

اعطای مجوز خرید F-35A به عربستان یک تغییر بزرگ در سیاست ایالات متحده و خاورمیانه خواهد بود، به‌ویژه با توجه به روابط پادشاهی سعودی با چین، که یکی از نگرانی‌های امنیتی عمده ایالات متحده در این زمینه است. اگر فروش این جنگنده نسل پنجم به عربستان تأیید شوند، این امر فرصت پرخطری را برای چین ایجاد خواهد کرد تا از طریق جاسوسی یا روش‌های دیگر به فناوری موجود در F-35 دست یابد. عربستان سعودی در اواخر دهه ۱۹۸۰ ده‌ها موشک بالستیک با سوخت مایع و برد متوسط از چین خریداری کرد. در سال ۲۰۰۷، با حمایت ایالات متحده، عربستان سعودی موشک‌های بالستیک برد متوسط DF-21 با سوخت جامد و دقت بیشتر را از چین خریداری کرد.

اطلاعات و تصاویر ماهواره‌ای ایالات متحده در اواخر ۲۰۲۱ تأیید کردند که عربستان سعودی به‌طور فعال موشک‌های بالستیک را در یک تأسیسات نزدیک به الدوادمی با کمک چین تولید می‌کند. دسترسی به داده‌های F-35 می‌تواند اطلاعاتی را برای چین فراهم کند که به آن‌ها اجازه می‌دهد توسعه و بهبود جنگنده‌های J-20 و J-35 خود و همچنین قابلیت‌های ضد پنهان‌کاری را پنج تا ده سال تسریع کنند. پیمان دفاعی عربستان سعودی با پاکستان، کشوری که به‌طور عمیق در سیستم نظامی چین وارد شده است، یک راه دیگر برای نشت داده‌های این جنگنده نسل پنجمی آمریکایی محسوب می‌شود.

اسرائیل

۳۲۳ جنگنده

نیروی هوایی اسرائیل (IAF) به‌طور انحصاری از جنگنده‌های ساخته‌شده در ایالات متحده استفاده می‌کند. نیروی هوایی اسرائیل پلتفرم‌های مختلف آمریکایی خود را با سامانه‌های الکترونیک پروازی و تسلیحات توسعه‌یافته در اسرائیل ترکیب کرده و یک نیروی بسیار مؤثر با سابقه جنگی برجسته ایجاد کرده است. Lockheed Martin F-35I Adir پیشرفته‌ترین جنگنده در ناوگان نیروی هوایی اسرائیل است و به‌عنوان یک «تقویت کننده نیرو» عمل می‌کند. گفته می‌شود اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه از این جنگنده برای حمله به اهدافی در ایران استفاده کرده است.

ادعا می‌شود جنگنده‌های F-35 با از کار انداختن سیستم‌های دفاع هوایی ایران، مسیر را برای سایر هواپیماها پاکسازی کرده و بدون هیچ‌گونه تلفاتی به پایگاه‌های خود بازگشتند. این عملیات شامل یک سفر رفت و برگشت نزدیک به ۴,۰۰۰ کیلومتری برای برخی از هواپیماها اسرائیلی بود.

نسخه‌های F-16 Sufa و Barak ساخت لاکهید مارتین به‌عنوان نیروی اصلی ناوگان نیروی هوایی اسرائیل شناخته می‌شوند. F-16I Sufa یک نسخه بسیار تغییر یافته و با برد طولانی از جنگنده اف-۱۶ آمریکایی است. این جنگنده‌ها تاریخچه جنگی طولانی داشته و در عملیاتی معروف در حمله به رآکتور هسته‌ای اوسیراک، عراق در عملیات اپرا در سال ۱۹۸۱ مورد استفاده قرار گرفتند. نسخه‌های F-15 Ra’am و Baz ساخت بوئینگ نیز توانایی برتری هوایی سنگین و قابلیت‌های ضربه‌زنی دوربرد را به نیروی هوایی اسرائیل ارائه می‌دهند. F-15I Ra’am یک نسخه تخصصی تهاجمی و سنگین است که در ماموریت‌هایی که نیاز به نفوذ عمیق و نابودی اهداف مستحکم دارد، حیاتی بوده است. از این هواپیماها نیز در حمله به ایران استفاده شده است. اسرائیل یکی از بزرگ‌ترین خریداران جنگنده‌های آمریکایی به شمار می‌آید.