بدن ما تا چه حد میتواند سرما را تحمل کند؟ | دانستنیهایی حیاتی برای روزهای یخبندان
با سردتر شدن هوا، سرما فقط یک حس ناخوشایند نیست؛ بلکه میتواند بهسرعت به یک تهدید جدی برای جان انسان تبدیل شود. در چنین شرایطی دانستن اینکه آستانه مقاومت بدن ما در برابر کاهش دما کجاست، میتواند برای حفظ سلامتی ما حیاتی باشد.
همشهری آنلاین، فرخنده رفائی: بدن انسان برای عملکرد درست، باید دمای داخلی تقریبا ثابتی در حدود ۳۷ درجه سانتیگراد را حفظ کند. هر افت جدی در این تعادل، زنجیرهای از اختلالات خطرناک را در پی دارد؛ وضعیتی که با نام «هیپوترمی» یا افت دمای بدن شناخته میشود و دانستن نشانهها و پیامدهای آن در روزهای سرد، کاملا کاربردی و نجاتبخش است.
به گزارش پاپساینس، وقتی بدن سرد میشود، به سرعت واکنشهای دفاعی آن از جمله کاهش جریان خون به پوست، لرز برای تولید گرما و سیخشدگی موها برای حفظ هوای گرم نزدیک بدن، فعال میشود. اما اگر سرما شدید یا طولانی شود، این مکانیسمها از کار میافتند. با افت دمای مرکزی بدن به زیر ۳۵ درجه سانتیگراد، هیپوترمی آغاز میشود.
علائم هیپوترمی چیست؟
در هیپوترمی خفیف (حدود ۳۲ تا ۳۵ درجه)، علائم ممکن است گمراهکننده باشند: احساس گرسنگی، تهوع، گیجی یا رنگپریدگی پوست. در مراحل متوسط، ضربان قلب و تنفس کند میشود و رفتارهای عجیبی مثل (Paradoxical Undressing) یا «برهنه شدن متناقض» دیده میشود. برهنه شدن متناقض به رفتاری گفته میشود که در هیپوترمی شدید رخ میدهد و در آن، فرد به دلیل اختلال در تنظیم دمای بدن و کارکرد مغز، با وجود سرمای کشنده، احساس گرمای کاذب میکند و لباسهایش را در میآورد.
در هیپوترمی شدید، بدن عملا شروع به خاموش شدن میکند؛ فشار خون سقوط میکند و خطر ایست قلبی بسیار بالاست.
استثناهای شگفتانگیز
با این حال، علم پزشکی شاهد مواردی شگفتانگیز بوده است. در سال ۱۹۹۹، «آنا بوگنهولم»، پزشک سوئدی، پس از سقوط در آب یخ و کاهش دمای بدنش تا حدود ۱۳.۷ درجه سانتیگراد، زنده ماند؛ دمایی که پایینترین رکورد بقای یک انسان بزرگسال در شرایط غیرپزشکی محسوب میشود.
در سال ۲۰۱۴ نیز یک کودک خردسال لهستانی با دمای حتی پایینتر، جان سالم به در برد. وجه مشترک این موارد نادر، کاهش شدید نیاز مغز به اکسیژن در دماهای پایین و مداخله سریع پزشکی بوده است.
بیشتر بخوانید:
- چرا در هوای سرد میلرزیم؟
- وضعیت یخهای قطبی بحرانی است
- علم، پشت یک تجربه خوشایند | چرا بوی کاج حال ما را بهتر میکند؟
با این حال توجه به این نکته، ضروری است که این داستانها استثنا هستند و نه قاعده. بیشتر افراد در شرایط مشابه جان خود را از دست میدهند. به همین دلیل در هوای سرد باید به نشانههای اولیه هیپوترمی توجه کرد: لرز شدید، اختلال در تکلم، ناهماهنگی حرکتی و خوابآلودگی.
در سرمای بسیار شدید چه کنیم؟
در صورتی که ماندن طولانیمدت در سرمای شدید علائمی از هیپوترمی را در فرد ایجاد کرد، گرمکردن تدریجی فرد، دور کردن او از باد و رطوبت و البته تماس سریع با اورژانس میتواند مرز میان زندگی و مرگ باشد.
در نهایت، اگرچه پزشکی مدرن گاهی بهطور کنترلشده از هیپوترمی برای محافظت از مغز در جراحیها استفاده میکند، اما در زندگی روزمره بهترین راه، این است که ما هرگز خود را در معرض چنین پدیده ای قرار ندهیم.
خطر واقعی هیپوترمی معمولا سراغ کسانی میرود که ناخواسته یا از روی بیاحتیاطی در معرض سرمای طولانی قرار میگیرند؛ از کوهنوردان و طبیعتگردها گرفته تا افرادی که در هوای سرد لباس کافی ندارند. برای بیشتر مردم، رعایت چند اصل ساده مثل پوشش مناسب، دوری از رطوبت و توجه به علائم اولیه سرمازدگی، مهمترین و مؤثرترین راه پیشگیری است.
گردآوری: کولاک
شما چه نظری دارید؟ دیدگاه خود را در سایت کولاک بنویسید.
