آمار مرگ و میرهای تصادفات نگران‌کننده شد

کامران نرجه – روزنامه اطلاعات:  افزایش تلفات سوانح رانندگی ظرف ۹ ماهه گذشته که موجب نگرانی عمومی شده، دولت را به بررسی و ارائه راهکار برای کاهش تصادفات مجاب کرده است.

رئیس‌جمهوری دیروز در مراسم بزرگداشت روز راهدار به صراحت از وضعیت فعلی حمل و نقل زمینی کشور اعلام نارضایتی کرد  و گفت: رشد تلفات انسانی در این بخش به هیچ وجه قابل قبول نیست.
سالانه حدود ۲۰ هزارنفر در سوانح رانندگی کشور کشته و ۴۰۰ هزار نفر مصدوم می‌شوند که بسیاری از آنها سرپرست خانواده هستند. یعنی حوادث رانندگی چرخه اقتصادی خانواده‌ها  را مختل می‌کند و هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم آنها هر ساله ۷ تا ۸ درصد از تولید ناخالص داخلی را به هدر می‌دهد.

ناگوارتر اینکه روند کاهشی تصادفات رانندگی کشور در فاصله سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳،  در ۹ ماهه نخست امسال معکوس شده و بالغ بر ۴درصد نسبت به مدت مشابه پارسال افزایش یافته است.
براساس گزارش‌های توسعه انسانی سازمان ملل متحد، ایران از منظر تعداد تصادفات رانندگی در بین ۱۶۰ کشور دنیا، رتبه ۱۱۲ را به خود اختصاص داده که عمده تلفات آن از گروه‌های مولد (افراد ۱۸ تا ۴۳ سال) هستند و مرگ یا مصدومیت آنها  اثرات ناگواری بر جمعیت و اقتصاد کشور دارد.

طبق‌گزارش‌های سازمان‌پزشکی‌قانونی، حدود ۲۰ درصد جان‌باختگان تصادفات در بازه سنی ۲۱ تا ۳۰ سال قرار دارند و بیش‌از  ۶۰ درصد جان‌باختگان را  افراد در سن کار تشکیل می‌دهند. این موضوع خسارات جبران‌ناپذیری را  از نظر انسانی، اقتصادی و اجتماعی به کشور وارد می‌کند.

کارشناسان عامل ۷۵ درصد از سوانح رانندگی در ایران را به خطای انسانی مرتبط می‌دانند که بیشترین سهم در این بخش مربوط به موتورسیکلت سواران است.

عدم توجه به علائم هشداردهنده، سبقت و سرعت غیرمجاز، استفاده از تلفن همراه حین رانندگی،  عدم رعایت حق تقدم در تقاطع‌ها و مسیرهای کم عرض، حرکت نمایشی و انحراف مسیر ناگهانی و رانندگی در حالت مستی یا تحت تاثیرمصرف مواد مخدر۸۶ درصد اشتباهات انسانی منجر به تصادفات رانندگی ایران را شامل می‌شوند.

به گفته جانشین رئیس پلیس راهور فراجا، در ۸ ماهه نخست امسال فقط در شهر تهران، تصادفات فوتی ۵۰ درصد افزایش یافته است که برای کاهش این آمار باید مجموعه دستگاه‌ های مسئول را به صورت منسجم و واحد مدیریت کرد.

هم اینک ۳۳ دستگاه اجرایی در مدیریت سوانح رانندگی درون شهری و برون شهری مسئولیت دارند که نحوه عملکرد برخی از آنها با یکدیگر تداخل و حتی تعارض دارد. این مساله باعث شده تا نظارت بر رفتار رانندگان و امدادرسانی به مصدومان سوانح دشوار شود و خدمات این حوزه از کیفیت لازم برخوردار نباشد.

رئیس‌جمهوری دیروز در مراسم روز راهداری خواستار اصلاح همین مشکل شد و تاکید کرد که مدیریت ساختارهای مرتبط با سوانح رانندگی باید یکپارچه شوند و حتی دولت آمادگی دارد تا  امور این حوزه را به صورت هدفمند و نظام‌مند به انجمن‌ها و نهادهای مردم نهاد واگذار کند.

البته ضعف نظام تشکل گرایی در ایران باعث شده است در حوزه حمل‌و نقل زمینی علیرغم انجمن های متعدد، فاقد یک نهاد مردمی قدرتمند و فراگیر باشیم و همین عارضه، از تاثیرگذاری بخش خصوصی در مدیریت رفتار ترافیکی کاسته است.

 به نظر می‌رسد، برای کاهش آمار سوانح رانندگی باید از تمام ظرفیت‌های مدیریتی و اجرایی به صورت یکپارچه استفاده کنیم و گرنه «راه به منزل نرسد بی‌خطر!»