۶ راهکار بهداشتی در بازگشت دوباره آلودگی هوا

همشهری آنلاین – آرش نهاوندی: اداره کل هواشناسی استان تهران با صدور هشدار سطح زرد از افزایش آلاینده‌های جوی به‌ویژه ذرات معلق کوچک‌تر از ۲.۵ میکرون و تداوم آن تا روز چهارشنبه (۳ دی‌ماه) خبر داده است. البته بر اساس اعلام سازمان هواشناسی کشور افزایش شدید غلظت آلاینده‌های جوی و تقویت کاهش کیفیت هوا نه تنها در تهران که در اصفهان، اراک و کرج هم وجود دارد و ناسالم برای تمام گروه‌هاست. به تاکید این سازمان در صورت عدم مهار منابع آلاینده (ثابت و متحرک) در مناطق پرتردد و صنعتی شاخص آلودگی به آستانه خطرناک پیش‌بینی شده است.

این در حالی است که امسال شاخص کیفیت هوا در بسیاری از کلانشهرهای ایران در آذرماهی که دو هفته ابتدایی آن به سبب بی‌بارشی به شدت آلوده بودند و تنفس در آن‌ها دشوار شده بود، بسیار پائین بود. وضعیتی که عمده ساکنان این مناطق را با عوارض متعددی روبه‌رو کرد. به سبب تلاقی فصل بروز آنفلوآنزا و آلودگی هوا هم عوارضی از جمله سوزش‌های گلو و سرفه‌های شدید از سوی مردم بیشتر گزارش شده است.

آلودگی هوا حاوی ذرات ریزی به نام PM۲.۵ و PM۱۰ و همچنین اکسیدهای نیتروژن و سایر آلاینده‌های هواست که توسط خودروها، فعالیت‌های صنعتی و گرد و غبار ناشی از ساخت و ساز و آتش‌سوزی‌های فصلی مانند سوزاندن محصولات کشاورزی منتشر می‌شوند.

این ذرات آنقدر کوچک هستند که به عمق ریه‌ها و جریان خون بدن ما نفوذ می‌کنند و بافت‌های راه هوایی را تحریک کرده و باعث التهاب در مجاری هوایی می‌شوند. چه برسد به جمعیت آسیب‌پذیر، از جمله کودکان و افراد مسن مبتلا به COPD(بیماری مزمن انسدادی ریه)، با چنین سطح بالای آلودگی هوا، حتی افراد سالم نیز ممکن است سرفه مداوم، مشکل در تنفس، گلودرد و سوزش چشم را تجربه کنند.

کارشناسان بهداشتی هشدار می‌دهند در طول دوره‌های آلودگی بالا، حتی قرار گرفتن کوتاه مدت در معرض آلوگی می‌تواند باعث گلودرد، سرفه مداوم، تنگی نفس و گرفتگی قفسه سینه، به ویژه در بین گروه‌های حساس مانند کودکان، بزرگسالان مسن و افراد مبتلا به بیماری‌های تنفسی یا قلبی شود اما راهکارهایی هم وجود دارد می‌تواند در چنین شرایطی کمک کننده باشد.

توجه به شاخص‌های کیفیت هوا

اولین اقدام، آگاهی‌بخشی است. شما باید شاخص کیفیت هوای شهر خود را از طریق برنامه‌های هواشناسی و چه از طریق سامانه‌های کنترل کیفیت هوا بررسی کنید. در مواقع آلودگی هوا چه ضعیف یا شدید، سعی کنید تا حد امکان در داخل خانه بمانید و هرگونه فعالیت سنگین که ممکن است میزان تنفس شما را افزایش دهد، کاهش دهید. سعی کنید در دوره‌هایی که آلودگی هوا کم است، معمولاً حدود ظهر، از خانه خارج شوید.

ماسک مناسب بزنید

همه ماسک‌ها قادر به محافظت در برابر آلودگی هوا نیستند. ماسک‌های پارچه‌ای با لایه نازک به هیچ وجه در مقابله با ذرات ریز مانند PM۲.۵، PM۱۰ و غیره کارساز نیستند. باید از ماسک‌های N۹۵ و N۹۹ استفاده شود زیرا می‌توانند ذرات ریز مانند PM۲.۵ که باعث سرفه و سوزش ریه می‌شوند را فیلتر کنند. اگر چاره‌ای جز بیرون رفتن ندارید، یک ماسک مناسب به کاهش میزان آلاینده‌های هوایی که استنشاق می‌کنید کمک زیادی خواهد کرد.

هوای داخل خانه را تمیز نگه دارید

مناسب نگهداشتن کیفیت هوای داخل ممکن است سرمایه‌گذاری سنگینی به نظر برسد، اما اگر در شهری بسیار آلوده زندگی می‌کنید که برای مدت طولانی شاخص کیفیت هوا پایینی دارد، وقت آن رسیده است که روی یک دستگاه تصفیه هوای خوب سرمایه‌گذاری کنید. و از آنجایی که احتمالا در روزهایی که شاخص کیفیت هوا پایین است، زمان بیشتری را در داخل خانه می‌گذرانید، پنجره‌ها و درها را ببندید و استفاده از یک دستگاه تصفیه هوای دارای فیلتر HEPA را برای کاهش سطح ذرات داخل خانه در نظر بگیرید.

بیشتر بخوانید:

• کودکان را با آلودگی هوا خانه‌نشین و بیمار می‌کنیم
• بحران جدید تهران: آلودگی هوا در حال نابودی پوست شهروندان است

ضرورت آبرسانی کافی

صرف نظر از هر کاری که انجام می‌دهید، از آبرسانی مناسب بدن غافل نشوید. هیدراته ماندن می‌تواند به کاهش غلظت مخاط و کاهش ناراحتی سرفه کمک کند. در عین حال، یک رژیم غذایی غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد مغذی ضدالتهاب مانند میوه‌ها و ادویه‌هایی نظیر پرتقال، زردچوبه، زنجبیل، سیر و سبزیجات برگ‌دار به حفظ سلامت ریه‌ها کمک می‌کند. درمان‌های خانگی مانند نوشیدن مایعات گرم، تهیه چای‌های گیاهی و بخور گرفتن به تسکین بافت‌های تحریک‌شده گلو و کاهش تجمع مخاط که منجر به سرفه می‌شود، کمک می‌کند. نوشیدن غرغره آب نمک گرم نیز التهاب بافت‌های گلو را کاهش می‌دهد.

سبک زندگی مفید برای ریه‌ها

برخی از اقدامات ساده می‌توانند به بهبود قدرت ریه و کاهش التهاب، به ویژه با توجه به این شرایط سخت، کمک کنند. این نکات را امتحان کنید: تمرینات منظم تنفسی (مانند تنفس دیافراگمی)، سیگار نکشیدن و اجتناب از دود سیگار، حفظ وزن سالم و ورزش منظم در داخل خانه، ورزش در فضای بسته و در هوای پاک.